Turizm Yatırım Belgesi

Turizm Yatırım Belgesi, Bakanlık tarafından yatırım esnasında turizm tesislerine verilen ilk belgeyi ifade etmektedir. Yatırım süresi sonunda yahut tesis tamamlandığında Turizm İşletme Belgesi almak için yatırımcının başvuru yapması gerekmektedir. 

1) Yatırımlarını turizm alanında yapmaya karar veren yatırımcıların, bu kapsamda ilgili sektöre yönelik verilen desteklerden yararlanabilmeleri için Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan belge almaları gerekmektedir. Bu süreçte;
2) Konusu belirlenmiş olan yatırım faaliyetinin hangi arazi üzerine yapılacağının planlanması gerekmektedir. Arazi ile ilgili olarak;
- Üzerinde yatırım yapılması planlanan arazi yatırımcıya ait olabilir ya da yatırımcı, araziyi satın alabilmektedir.
- Yatırımcı turizm alan ve merkezleri içindeki kamu arazilerinin tahsisinden yararlanabilmektedir.
- Yatırımcı turizm alan ve merkezleri dışındaki kamu arazilerinin tahsisinden yararlanabilmektedir
Verilen bu bilgiler kapsamında;
a) Arazinin yatırımcıya ait olması veya yatırımcının araziyi satın alması durumunda yatırıma başlanılmadan önce arazinin imar planının;
- Belediye ve mücavir alan sınırlarındaysa belediyelerden,
- Belediye ve mücavir alan sınırları dışındaysa İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğünden,
- Arazinin tam yerinin işlenmiş olduğu 1/25.000 ölçekli kroki ile müracaat edilmesi durumunda Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırımlar Genel Müdürlüğünden sorgulanarak bilgi alınması gerekmektedir. Yatırım yapılacak olan arazinin imar planı yoksa yukarıda bahsi geçen Kurumlara imar planının hazırlatılması ve akabinde de onaylatılması gerekmektedir. 
İmar planı yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlar ise şöyledir;
• Turizm yatırımının gerçekleştirilebilmesi için 1/1000 ölçekli imar planının mutlaka yapılması gerekmektedir. Buna ek olarak onaylı imar planının turizm yatırımına ayrılmış olan alan içerisinde olmasına dikkat edilmelidir. Aksi halde ilgili arazi turizm yatırımına hazır olarak kabul edilmeyecektir. 
• İmar planında araziye ait alanı, izin verilen inşaat alanı ve kat adedi ile yüksekliği imar planından çıkartılarak projeye başlanılmaktadır. 
• Yatırım yapılacak arazi kıyıda ise Kıyı Kanunları hükümleri gereğince kıyı kenar çizgilerinin belirlenmesi gerekmektedir. 
b) Turizm alan ve merkezleri içinde kamu arazileri tahsis edilecekse "Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelik"te belirtilen koşulları sağlaması gerekmektedir. Bu kapsamda talep edilen bilgi ve belgeleri içeren başvuru dosyası,  Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın onayına tabi tutulması amacıyla yatırımcı tarafından Bakanlığa teslim edilmektedir.  
c) Turizm alan ve merkezleri dışında kamu arazilerinin tahsisi talep edilecekse yine aynı şekilde ilgili arazinin 1/25.000 ölçekli harita üzerinde işlenmesi ile İl Çevre ve Şehircilik Bakanlığına  onaylı bir nüshasını ve yatırımını yapmayı planladığı tesise ait nitelik, tür, sınıf ve kapasite bilgilerini içeren raporu da hazırlaması gerekmektedir. Bu belgelere ek olarak yatırımcının kendisi ve şirketi ile ilgili mali bilgileri içeren evrakları da başvuru dosyasına ekleyerek Kültür ve Turizm Bakanlığı'na sunması gerekmektedir. 
3) Yukarıda belirtilen hususları yerine getiren yatırımcılar için 6 aylık ön izin süreci başlamaktadır. Bu süre zarfında "Kamu Arazisinin Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelik" te belirtilen hususlar yerine getirilerek Turizm Yatırım Belgesinin alınması gerekmektedir. İlgili belgenin alınması ve bahsedilen hususların yerine getirilmesi sonrasında arazinin kesin tahsisi yapılarak yatırım süreci fiilen başlamış olmaktadır. 
4) Yatırım belgesi alındıktan sonra inşaat faaliyeti başlayabilmektedir. Yatırımcının inşaat ruhsatı yoksa;
• Turizm Yatırım Belgesine esas olan mimari proje, statik- betonarme, tesisat ve elektrik projelerini onaylayan mahalli idarelere(belediye ve mücavir alan sınırlarındaysa belediyelere; belediye ve mücavir alan sınırları dışındaysa İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne) başvurarak ilgili ruhsatı almaları gerekmektedir.
5) Yatırım belgeli turizm yatırımı tamamlandığında yine mahalli idarelerden, Yapı Kullanma İzin Belgesi alınmaktadır. Yapı kullanma izin belgesi ile tesisin işletmeye hazır olduğu Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bildirilmektedir. Bu süreçte ilgili yatırımın yapılırken projeye bağlı kalınıp kalınmadığı incelenmekte olup bu inceleme sonrasında uygun görüldüğü takdirde deneme işletmesine açılmaktadır. Deneme işletme süresi Bakanlıkça belirlenmektedir. Verilen süre sonrasında Kültür ve Turizm Bakanlığı İşletmeler Genel Müdürlüğü tarafından oluşturulan Sınıflandırma Heyetince değerlendirme yapılmaktadır. Bu değerlendirme sonucunda işletmesi uygun görülen tesislerin sınıfları belirlenmekte olup akabinde Turizm İşletme Belgesi verilmektedir. 

Turizm Belgesi kapsamında yatırımcılar aşağıda belirtilen avantajlara sahip olmaktadırlar;

1.Turizm Kredileri
• Turizm kredileri öncelikle kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ve turizm merkezlerinde yapılacak yatırımlara tahsis edilmektedir.
• T.C. Turizm Bankası Anonim Şirketi kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ve turizm merkezlerindeki belgeli yatırımlara tahsis edilmek üzere, yabancı kaynaklardan döviz kredileri alabilmektedir.
2.Orman Fonuna Katkının Taksitlendirilmesi: Ormanlarda yer alacak turizm yatırımı belgeli tesislerin, 6831 sayılı Orman Kanunu'na göre ödemek zorunda oldukları bedel, tahsis tarihini takip eden üçüncü yıldan itibaren, beş yıl vade ve beş eşit taksitte alınmaktadır.
3.Elektrik, Havagazı ve Su Ücretleri: Turizm belgeli yatırım ve işletmeler elektrik, gaz ve su ücretlerini o bölgedeki sanayi ve meskenlere uygulanan tarifelerden en düşüğü üzerinden ödenmektedir.
4.Haberleşme Kolaylıkları: Belgeli yatırım ve işletmelerin telefon ve teleks taleplerine ilişkin her türlü işlem ve tahsis öncelikle yapılmaktadır.
5.Personel Çalıştırılması: Belgeli işletmelerde, Bakanlık ve İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilen izinle yabancı uzman personel ve sanatkârlar çalıştırılabilmektedir. Ancak bu şekilde çalıştırılan yabancı personel sayısı toplam personelin % 10'unu geçmemelidir. Bu oran Bakanlıkça % 20'ye kadar artırılabilmekte olup bu personel işletmenin faaliyete geçişinden 3 ay öncesinden itibaren çalışmaya başlayabilmektedir. 
6.Alkollü İçki Satışı: Belgeli işletmeler, Bakanlığın iznine bağlı olarak, 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanununun 178. maddesi ile 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 61. maddesindeki alkollü içki satışı ve ruhsatlarına ilişkin hükümlerin dışında yer almaktadır.
7.Resmi Tatil, Hafta Sonu ve Öğle Tatilleri: Belgeli işletmeler ve belge kapsamındaki yardımcı hizmet satış yerleri Bakanlığın belirlemiş olduğu çalışma süresini aşmamak şartı ile resmi tatil, hafta sonu ve öğle tatillerinde de faaliyetlerine devam edebilmektedirler. 

Asli Konaklama Tesisleri: Oteller, moteller, tatil köyleri, pansiyonlar, kampingler, apart oteller, hosteller
Sağlık ve Spor Tesisleri: Termal tesisler, sağlıklı yaşam tesisleri, yüzme havuzları, spor tesisleri, golf tesisleri
Bileşik Tesisler: Turizm kentleri, Turizm kompleksleri, Tatil merkezleri, Zincir tesisler, Personel eğitimi tesisleri
Rekreasyon Tesisleri: Eğlence merkezleri, Temalı tesisler, Günübirlik tesisleri, Kış sporları ve kayak merkezleri mekanik tesisleri
Yeme-İçme ve Eğlence Tesisleri: Lokantalar, Kafeteryalar, Eğlence yerleri 
Kırsal Turizm Tesisleri: Çiftlik evi-köy evi, Yayla evi, Dağ evi 
Özel Tesisler: Özel tesisler, Butik Oteller 
Diğer Tesisler: Mola noktaları, Yüzer tesisler, Tatil siteleri ve villaları
Seyahat Acentaları: 1618 Sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu kapsamında 
Kongre ve Sergi Merkezleri 

Başvuru Dilekçesi: Hazırlanacak olan dilekçede yatırım kapsamında talebin ne olduğuna dair açıklamanın detaylı olarak yapılması gerekmektedir. Talebin tüzel kişilik veya ortaklık adına yapılması hâlinde ticaret sicil numarası ve vergi sicil numarası, gerçek kişi adına yapılması hâlinde T.C. kimlik numarasının yer alması gerekmektedir. Bunlara ek olarak belge talebinde bulunan kişinin adı, soyadı, iletişim numarası, imzası ve yatırımına ait adres bilgilerinin de yer alması gerekmektedir.
Rapor: Tesis bilgilerinin detaylı olarak belirtileceği raporda, yatırımın yeri, tür ve sınıfı, mülkiyet durumu, kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri veya turizm merkezlerinde yer alıp almadığına ilişkin beyanları içermesi ve işletmenin kapasitesi ile pazarlama bilgilerinin de açıklanması gerekmektedir. 
İmza Sirküleri veya İmza Beyannamesi: Belge başvurusunun tüzel kişilik adına yapılması durumunda imza sirküleri verilmektedir. İmza sirküleri noter onaylı ve tüzel kişiliği temsile yetkili kişi veya kişilerin isimleri ile temsil yetkisinin sınırlarını içerek şekilde olmalıdır. 
İsim Tescil Belgesi: Tesisin adı yetkili idarelerce tescil edilmişse ilgili belgenin başvuru dosyasına eklenmesi gerekmektedir. 
Tesis Tescilli Kültür Varlığı Belgesi: Tarihi özelliği nedeniyle özel belge talebinde bulunulan tesislerden talep edilmektedir.
Tür, Sınıf ve Kapasite Konularında Uygunluk Yazısı: Yatırımın kamu taşınmazı üzerinde yer alması hâlinde ilgili kurumdan alınması gerekmektedir. 

• Yatırım belgesi talebinde bulunacak yatırımcılar yukarıda verilen bilgiler doğrultusunda ilgili mevzuata uygun olarak yatırımlarını gerçekleştirmektedirler. Bu kapsamda;
a)Yatırıcımlar başvuru evraklarını hazırlayarak Bakanlığa başvuruda bulunurlar. Yapılacak olan yatırım, talep edilen tür ve varsa sınıfı için Yönetmelikte her tesis türü için belirlenmiş niteliklere uygun olmalıdır. Yine aynı şekilde ilgili yatırımlar, Yönetmelikte belirtilen süreler içerisinde tamamlanmalıdır.
b) Bakanlıkça incelenip uygun bulunan başvurular için Genel Müdürlük onayı alınır. Akabinde belgeye ilişkin gereken vergi ve harçlar yatırıldıktan sonra yatırım belgesi düzenlenir.
•Yönetmelikte belirtilen bazı tesislere yatırım belgesinin verilmesi Değerlendirme Kurulunun vereceği karara bağlıdır. Yatırım belgesi olan ancak yatırım süresi sona ermiş ve bu süre içerisinde yatırım belgesi için süre uzatım talebinde bulunmamış veya turizm işletme belgesine geçilmesi için başvuruda bulunmamış yatırımcıların belgeleri, dosyalarının incelenmesi sonucunda 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca iptal edilmektedir.