Dâhilde İşleme İzin Belgesi
İhraç amacıyla gümrük muafiyetli ithalata veya yurt içi alımlara imkan sağlayan ve Bakanlık tarafından düzenlenen belgeyi ifade eder.
Burada hedeflenen amaç; Dünya piyasa fiyatlarından hammadde temin edilmesi suretiyle ihracatı arttırmak, ihraç ürünlerine uluslararası piyasalarda rekabet gücü kazandırmak, ihraç pazarlarını geliştirmek ve ihraç ürünlerini çeşitlendirmektir.
Dahilde İşleme İzin Belgesi
İhraç amacıyla gümrük muafiyetli ithalata veya yurt içi alımlara imkan sağlayan, ilgili Bakanlık tarafından düzenlenen belgeyi ifade eder.
İthal Eşyası
İşlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ile işlem görmüş ürünün bünyesinde yer almamakla birlikte çalışmasını sağlayan madde (yakıt ve yağ dahil) ya da hizmetin devamını sağlayan madde (yedek parça vb.) ambalaj ve işletme malzemesini ifade eder.
Asıl İşlem Görmüş Ürün
Dahilde işleme rejimi kapsamında elde edilmesi amaçlanan ürünü ifade eder.
Eşdeğer Eşya
İşlem görmüş ürünün elde edilmesinde ithal eşyasının yerine kullanılan ve ithal eşyası ile asgari sekizli bazda gümrük tarife istatistik pozisyonu, ticari kalite ve teknik özellikleri itibarıyla aynı kalite ve nitelikleri taşıyan serbest dolaşımda bulunan eşyayı ifade eder.
Fire
İşleme faaliyetleri sırasında özellikle kuruma, buharlaşma, sızma veya gaz kaçağı şeklinde yitirilen ve imha olan kısım ile ekonomik değeri olmayan atıkları ifade eder.
İkincil İşlem Görmüş Ürün
İşleme faaliyetleri sonucunda elde edilen asıl işlem görmüş ürün dışındaki ürünü ifade eder.
İşlem Görmüş Ürün
İşleme faaliyetleri sonucunda elde edilen asıl veya ikincil işlem görmüş ürünü ifade eder.
İşleme Faaliyeti
Eşyanın montajı, kurulması ve diğer eşya ile birleştirilmesi dahil olmak üzere işçiliğe tabi tutulması, işlenmesi, yenilenmesi, düzenli hale getirilmesi dahil olmak üzere tamir edilmesi ile işleme sırasında tamamen veya kısmen tüketilse dahi işlem görmüş ürünün bünyesinde bulunmayan ancak, bu ürünün üretilmesini sağlayan veya kolaylaştıran önceden belirlenmiş bazı eşyanın kullanılmasını ifade eder.
İşletme Malzemesi
İşleme faaliyetleri sırasında tamamen veya kısmen tüketilseler dahi, ihracı taahhüt edilen işlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan ancak ürünün bünyesinde yer almayan ve sabit tesislerin çalışabilir durumda olmasını temin eden (enerji ve yakıt hariç), yatırım malı makine ve teçhizat niteliğinde olmayan malzemeyi ifade eder.
Döviz Kullanım Oranı
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamındaki CIF ithal (yurt içi alımlar hariç) tutarının FOB ihraç tutarına (ikincil işlem görmüş ürünün serbest dolaşıma giriş rejimi hükümlerine göre ithalatının yapılması halinde bu ürünün gümrük kıymeti dahil) olan yüzde oranını ifade eder.
Verimlilik Oranı
Belirli miktardaki eşyanın işlenmesi sonucunda elde edilen işlem görmüş ürünün miktarı veya yüzde oranını ifade eder.
İmalatçı-İhracatçı
İşlem görmüş ürünün tamamını veya bir kısmını üreten ve bu ürünün ihracatını kendisi ve/veya aracı ihracatçı vasıtasıyla gerçekleştiren dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni sahibi firmayı ifade eder.
İhracatçı
Yan sanayiciye ithal eşyasından işlem görmüş ürün ürettiren ve bu ürünün ihracatını kendisi ve/veya aracı ihracatçı vasıtasıyla gerçekleştiren imalatçı olmayan dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni sahibi firmayı ifade eder.
Aracı İhracatçı
Dahilde işleme izin belgesinde/dahilde işleme izninde taahhüt edilen ihracatı, belge/izin sahibi firmadan tedarik ettiği şekliyle gerçekleştiren belge/izin sahibi olmayan firmayı ifade eder.
Yan Sanayici
Dahilde işleme izin belgesinde/dahilde işleme izninde taahhüt edilen ihraç ürününün tamamını ya da bir kısmını üreten, belgede/izinde kayıtlı ancak belge/izin sahibi olmayan firmayı ifade eder.
Sanayi Ürünleri
Tarım ürünleri ve işlenmiş tarım ürünleri dışındaki tüm ürünleri ifade eder.
Tarım Ürünleri
İthalat Rejimi Kararının 1 ve 4 sayılı listelerinde yer alan ve toprakta veya yeni üretim teknikleri ve teknolojileri kullanarak topraksız ortamda yetiştirilen bitkisel ürünler, hayvancılık, balıkçılık ile diğer su ürünleri ve bunların ilk işleme tabi tutulmuş şekillerini ifade eder.
İşlenmiş Tarım Ürünleri
İthalat Rejimi Kararının III sayılı listesinde yer alan ve bünyesinde temel tarım ürünlerini (hububat, şeker ve süt) bulunduran ürünleri ifade eder.
Belge Süresi - Belgesi Süresi Sonu
Belge süresi: Dahilde işleme izin belgesi üzerinde kayıtlı bulunan ve belge kapsamında ithalat ve/veya ihracat işlemlerinin gerçekleştirileceği ve tüm istisnaların uygulanacağı dönemi ifade eder.
Belge süresi sonu: Belge süresi bitiminin rastladığı ayın son gününü ifade eder.
a) İthalatta Gümrük ve Eş Etkili Vergi Muafiyeti
b) KKDF İstisnası
c) Vergi, Resim ve Harç İstisnası
d) Yurt İçi Alım Avantajları
e) Yurt İçi Alımlarda KDV Tecil-Terkin Uygulaması
f) Ticaret Politikası Önlemlerine Tabi Olmama
Şartlı Muafiyet Sistemi
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ihraç edilecek eşyanın üretiminde kullanılan ve serbest dolaşımda bulunmayan hammadde, yardımcı madde, ambalaj ve işletme malzemesinin Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik firmalarca ithalatı sırasında doğan vergilerin teminata bağlanarak ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın ithal edilmesi ve üretim sonucunda elde edilen eşyanın ihraç edilmesini müteakip alınan teminatın iade edilmesidir.
Eşdeğer Eşya Kullanımı: Şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde dahilde işleme izin belgesi kapsamında işlem görmüş ürünün elde edilmesi için ithal eşyasının yerine eşdeğer eşya olarak, asgari 8 (sekiz)’li bazda gümrük tarife istatistik pozisyonu, ticari kalite ve teknik özellikleri itibarıyla aynı kalite ve nitelikleri taşıyan serbest dolaşımdaki eşya kullanılabilir. Ancak, eşdeğer eşya olarak kullanılan tarım ürünlerinin ithal eşyası ile ticari kalite, teknik özellik ve niteliği itibariyle aynı olduğuna yönelik tespit, münhasıran on ikili bazda gümrük tarife istatistik pozisyonuna göre yapılır.
Yurt İçi Alımlar: Dahilde işleme izin belgesi kapsamında ihracı taahhüt edilen işlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul, değişmemiş eşya ve ambalaj malzemeleri, bu Tebliğin beşinci maddesi hükmüne göre ithal edilebileceği gibi, yurt içinden de temin edilebilir.
Türkiye Gümrük Bölgesi Dışında veya Serbest Bölgelerde Yapılacak İşleme Faaliyeti: Şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde, dahilde işleme izin belgesi kapsamında işlem görmüş ürünün veya değişmemiş eşyanın tamamı ya da bir kısmı, hariçte işleme rejimi hükümleri çerçevesinde daha ileri düzeyde işlenmek üzere Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere geçici olarak ihraç edilebilir.
Teminat: Şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında yapılacak ithalattan doğan vergi, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda belirtilen esaslar çerçevesinde teminata tabidir.
Teminat;
a) Para,
b) Bankalar tarafından verilen teminat mektupları,
c) Hazine tahvil ve bonoları
Unsurlarından bir veya birkaçından oluşur.
Geri Ödeme Sistemi
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında serbest dolaşıma giren hammadde, yardımcı madde, ambalaj ve işletme malzemesinden elde edilen işlem görmüş ürünün ihracı halinde, ithalat esnasında alınan verginin geri ödenmesidir. Bu kapsamda ithal edilen eşya için gümrük idaresince, ticaret politikası önlemleri uygulanmakta ve eşyanın ithali için öngörülen dış ticarette teknik düzenlemeler ve standardizasyon mevzuatı dahil diğer işlemlerin tamamlanması şartı aranmaktadır.
Geri Ödeme Sistemi Uygulanmayacak Haller: Avrupa Topluluğuna üye ülkelerin menşeine tabi tarım ürünleri ithalatı haricinde, aşağıda sayılan eşya geri ödeme sisteminden yararlandırılmaz;
1) İthali miktar kısıtlamalarına tabi olan eşya,
2) Tercihli tarife ya da özel bir şartlı muafiyet düzenlemesinden kotalar dahilinde yararlanabilen eşya,
3) Tarım politikası veya işlenmiş tarım ürünleriyle ilgili özel düzenlemeler çerçevesinde ithalat vergilerine tabi olan eşya,
4) İthal eşyasının serbest dolaşıma giriş beyanının kabulü sırasında, işlem görmüş ürünlerden parasal ihracat iadesine tabi olan eşya.
Ayrıca;
a) İlgili Tebliğin on birinci maddesinin ikinci fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, üçüncü ülke menşeli eşya kullanılarak elde edilen işlem görmüş ürünün ATR dolaşım belgesi eşliğinde Avrupa Topluluğuna üye ülkelere ihraç edilmesi halinde bu ihracat, geri ödeme sisteminden yararlandırılmaz.
b) İlgili Tebliğin on birinci maddesinin üçüncü fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, üçüncü ülke menşeli eşyadan elde edilen işlem görmüş ürünün menşe ispat belgeleri eşliğinde Avrupa Topluluğuna üye ülkelere ihraç edilmesi halinde bu ihracat, geri ödeme sisteminden yararlandırılmaz.
c) İlgili Tebliğin on birinci maddesinin üçüncü fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmış ülke menşeli olmayan eşyadan elde edilen işlem görmüş ürünün menşe ispat belgeleri eşliğinde anlaşma imzalanmış ülkeye ihraç edilmesi halinde bu ihracat, geri ödeme sisteminden yararlandırılmaz.
d) İlgili Tebliğin on birinci maddesinin üçüncü fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonuna taraf ülkeler menşeli olmayan eşyadan elde edilen Kümülasyona dahil işlem görmüş ürünün menşe ispat belgeleri eşliğinde Kümülasyona taraf ülkelere ihraç edilmesi halinde bu ihracat, geri ödeme sisteminden yararlandırılmaz.
e) İlgili Tebliğin on birinci maddesinin üçüncü fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, Pan-Avrupa-Akdeniz Menşe Kümülasyonuna taraf ülkeler menşeli olmayan eşyadan elde edilen Kümülasyona dahil işlem görmüş ürünün menşe ispat belgeleri eşliğinde Kümülasyona taraf ülkelere ihraç edilmesi halinde bu ihracat, geri ödeme sisteminden yararlandırılmaz.
f) Serbest dolaşımda bulunan eşyadan üretilen işlem görmüş ürünün serbest bölgelere (serbest bölgelerden en geç belge/izin süresi bitiminden itibaren üç ay içerisinde (a) ila (e) bentlerinde belirtilen ülkeler haricindeki ülkelere yapılan satışlar ile ilgili Tebliğin yirmi sekizinci maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde gerçekleştirilen işlemler hariç), ihraç edilmesi halinde bu ihracat, geri ödeme sisteminden yararlandırılmaz.
Dahilde işleme rejimi; izin ve belge olmak üzere, iki farklı sistem üzerinden yürütülmekte olup, "Dahilde İşleme İzni" ile "Dahilde İşleme İzin Belgesi" arasında farklılık bulunduğu dikkat edilmesi gereken önemli hususlardan birisidir. Buna göre;
- Eşyanın; tamir edilmesi, boyanması, yenilenmesi, monte edilmesi, birleştirilmesi, ambalajlanması, bedelsiz ithalatı vb. işlemler için Gümrük İdarelerince Dahilde İşleme İzni (Dİİ) verilir. Dahilde İşleme İzni verilecek haller, 2006/12 sayılı ilgili Tebliğin 14'üncü maddesinde açıklanmıştır.
- Yukarıda sayılan işlemler dışında kalan işlemler için Ticaret Bakanlığı tarafından Dahilde İşleme İzin Belgesi (DİİB) düzenlenir.